Een recent ontwerp van decreet voorziet dat een schenking van een levensverzekeringscontract aan de eerder aangeduide begunstigde in de toekomst niet meer dubbel belast zal worden in het Vlaamse Gewest. Indien er al schenkbelasting werd betaald, moet er bij overlijden niet nog eens erfbelasting worden betaald op dezelfde grondslag. Op die manier wordt dubbele belasting vermeden.
Ingevolge een standpunt van Vlabel (nr. 15133) worden de uitkeringen van een levensverzekeringscontract aan de begunstigde van dat contract belast in de erfbelasting, ondanks het feit dat de erflater de rechten van dat levensverzekeringscontract bij leven heeft geschonken aan de begunstigde van dat contract en er op deze schenking schenkbelasting werd betaald. Dit standpunt geldt voor alle overlijdens vanaf 1 maart 2016, ongeacht wanneer de schenking heeft plaatsgevonden.
Omdat er heel wat discussie gerezen was naar aanleiding van dit ons inziens juridisch volstrekt foutieve standpunt, diende er een oplossing te worden gezocht teneinde duidelijkheid en rechtszekerheid te creëren. Op vrijdag 14 oktober 2016 heeft de Vlaamse Ministerraad hieromtrent het ontwerp van decreet houdende diverse fiscale bepalingen goedgekeurd.
Indien de rechten van een levensverzekeringscontract aan de eerder aangeduide begunstigde worden geschonken mét betaling van schenkbelasting, zal er derhalve op het bedrag waarop reeds schenkbelasting werd betaald, in de toekomst niet nog eens erfbelasting moeten worden betaald. De belastbare grondslag in de erfbelasting (de verzekeringsprestatie) wordt aldus verminderd met het bedrag waarop schenkbelasting werd geheven (de afkoopwaarde van de polis op het ogenblik van de schenking). Op de meerwaarde tussen schenking en overlijden zal wel nog erfbelasting dienen te worden betaald.
Teneinde taxatie in de erfbelasting van uw verzekeringsgift (waarbij de rechten van het levensverzekeringscontract werden geschonken aan de eerder aangeduide begunstigde) te vermijden, komt het er dus op aan om nu reeds schenkbelasting te betalen. Dergelijke verzekeringsgiften die voor Belgische notaris zijn gebeurd, zullen sowieso van deze nieuwe vermindering kunnen genieten, waardoor er enkel nog op de meerwaarde erfbelasting zal worden geheven. Dergelijke verzekeringsgiften die voor buitenlandse notaris zijn gebeurd en waarop nog geen schenkbelasting werd betaald, komen aldus volgens de fiscus wel nog in het vizier van de erfbelasting op de totale uitkering aan de begunstigde, tenzij deze verzekeringsgift alsnog ter registratie wordt aangeboden en hierop 3% schenkbelasting (in rechte lijn) wordt betaald.
Een door Vlabel in voormeld standpunt zelf naar voren geschoven alternatief om aan erfbelasting te ontsnappen, is de afkoop van het levensverzekeringscontract. Gelet onder meer op de verhoging van de roerende voorheffing (30% vanaf 2017) is dit alternatief niet steeds aantrekkelijk.
Ten slotte kan men zich ernstige vragen stellen bij de ongelijke behandeling tussen een schenking van de rechten van een levensverzekeringscontract aan de aangeduide begunstigde enerzijds en de schenking van een beleggingsportefeuille anderzijds, vermits enkel bij het eerste de meerwaarde na de schenking wel wordt belast in de erfbelasting.
