Op 26 oktober 2017 heeft het Hof van Cassatie een belangwekkend arrest van het Hof van Beroep te Gent verbroken.
Bij arrest van 4 februari 2016 had het hof van beroep te Gent geoordeeld dat het niet mogelijk was om een vordering tot ontbinding/herroeping van een schenking en een vordering tot nietigverklaring van een schenking bij de rechtbank in te stellen, los van de eerder bij de rechtbank bij afzonderlijke procedure ingestelde eis tot vereffening-verdeling. Het hof van beroep te Gent oordeelde dat de navolgende vorderingen tot ontbinding/herroeping en vernietiging van een schenking enkel in de reeds aangevatte procedure van vereffening-verdeling konden worden ingesteld. Indien de notaris reeds is aangesteld, dienen de navolgende vorderingen tot ontbinding/herroeping en vernietiging van een schenking bij wijze van formele briefwisseling aan de notaris te worden gesteld, aldus het hof van beroep te Gent.
Het Hof van Cassatie heeft dit arrest nu verbroken en oordeelt dat het feit dat de vorderingen tot herroeping/ontbinding en nietigverklaring van een schenking een weerslag kunnen hebben op de omvang van de boedel, en dus op de vereffening-verdeling, niet betekent dat deze vorderingen meteen in de dagvaarding tot de vereffening-verdeling dienen te worden gesteld. Het enkele feit dat er reeds een samenhangende vordering aanhangig is bij de rechtbank betekent immers niet dat een bij aparte dagvaarding later ingestelde vordering niet ontvankelijk zou zijn. Dit betekent volgens het Hof van Cassatie eveneens dat ook al is de notaris reeds aangesteld, de partijen voormelde vorderingen toch nog op ontvankelijke wijze bij de rechtbank kunnen instellen (en dienen in te stellen, zie hierna).
Het Hof van Cassatie wijst er immers op dat hoofdvorderingen op straffe van nietigheid in principe middels dagvaarding dienen te worden ingesteld. De stelling dat voormelde vorderingen (via formele briefwisseling) bij de notaris aanhangig kunnen worden gemaakt, kan dan ook niet worden gevolgd.
Voorgaande houdt dan ook in dat in het kader van een procedure vereffening-verdeling alleszins de nodige omzichtigheid aan de dag moet worden gelegd bij het stellen van de verscheidene vorderingen die gelinkt zijn aan de vereffening-verdeling.
– Ofwel kunnen alle vorderingen in het kader van de initiële dagvaarding tot vereffening-verdeling worden gesteld. De verscheidene vorderingen onmiddellijk in één en dezelfde dagvaarding stellen, zal vertraging in de procedure vermijden. Ondanks de nieuwe wet vereffening-verdeling, leert de praktijk ons immers dat een vereffening-verdeling nog steeds een werk van lange adem kan zijn waardoor het aangewezen is om zo efficiënt mogelijk te handelen.
– Werden evenwel om bepaalde redenen niet alle vorderingen in de inleidende dagvaarding gesteld, dan kunnen de initiële vorderingen worden uitgebreid, maar het is ook mogelijk, aldus het Hof van Cassatie, dat deze nieuwe vorderingen bij aparte dagvaarding worden gesteld.
– Maar opgelet, werd ten gevolge van de dagvaarding tot vereffening-verdeling ondertussen reeds een notaris-vereffenaar aangesteld, dan volgt uit het arrest dat formele briefwisseling aan de notaris-vereffenaar helemaal niet stuitend werkt. Deze vorderingen moeten dan ook met een aparte dagvaarding worden gesteld, ongeacht het verloop van de notariële werkzaamheden. Zoniet, bestaat het risico dat de vorderingen te laat worden ingesteld en dat moet natuurlijk te allen tijde worden vermeden.
Bezint eer ge aan uw dagvaarding in vereffening-verdeling begint! Een uitgebalanceerde dagvaarding vermijdt inefficiëntie of zelfs het verlies van eisen die mogelijks onherroepelijk verloren gaan…
Erfenisbetwistingen: het zit in ons, DNA.
