Er ligt een wetsvoorstel op tafel om het “belastingvrij” schenken in Nederland een halt toe te roepen. Heeft dit ook gevolgen voor uw successieplanning en kunt u nog vlug iets ondernemen?
De Vlaamse Codex Fiscaliteit voorziet dat schenkbelasting wordt gevestigd naar aanleiding van de registratie van akten of geschriften die tot bewijs strekken van een schenking onder de levenden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het schenkingsdocument vrijwillig ter registratie wordt aangeboden. Maar zeker in alle gevallen waarin die registratie verplicht is, ontsnapt men niet aan de schenkbelasting. Denk daarbij aan alle akten verleden voor een Belgische notaris waarbij roerende of onroerende goederen worden geschonken, waarop dus de toepasselijke schenkbelasting zal worden geheven (3 of 7% voor schenking van roerende goederen in het Vlaamse Gewest).
De uitkomst is anders indien men roerende goederen gaat schenken voor een buitenlandse notaris. In dat geval bestaat er geen verplichting tot registratie in België en is er dus in principe geen schenkbelasting verschuldigd in België. Een gangbare praktijk is dan ook het oversteken van de grens naar Nederland, aangezien bij onze noorderburen slechts schenkbelasting verschuldigd is indien de schenking verricht wordt door een Nederlands rijksinwoner, wat bij een schenking tussen twee Belgen uiteraard niet het geval is. Op die manier gaat het vermogen (beleggingsportefeuille, aandelen, kunst, …) zowel in België als in Nederland (op dat ogenblik) belastingvrij over op de begiftigde én beschikt men meteen over een notariële akte waaraan diverse modaliteiten kunnen worden gekoppeld en waarvan de datum niet kan worden betwist. Nadeel van deze werkwijze is dat bij een overlijden van de schenker binnen drie (of – specifiek voor welbepaalde “familiale vennootschappen”- zeven) jaar na de schenking (en de buitenlandse akte op dat ogenblik niet vrijwillig ter registratie zou zijn aangeboden in België), wel nog (hogere) erfbelasting op het geschonken vermogen zal verschuldigd zijn. Het Vlaamse regeerakkoord voorziet bovendien reeds in een uitbreiding van deze “verdachte periode” van drie naar vier jaar om de registratie van schenkingen aan te moedigen, hetgeen gepland staat voor inwerkingtreding in 2021.
Het nieuwe wetsvoorstel wil nu de verplichting tot registratie uitbreiden naar alle buitenlandse notariële schenkingsakten, zodat de keuzevrijheid bij schenkingen van roerende goederen volledig wegvalt (net zoals die verplichting op vandaag reeds bestaat voor de akten houdende de overdracht van Belgisch onroerend goed, ook voor akten die in het buitenland worden verleden). Schenkingen van roerende goederen zouden dus in het buitenland mogelijk blijven, maar door de verplichte registratie zou ook in die gevallen steeds 3 of 7% schenkbelasting verschuldigd zijn. Bemerk wel dat hand- en bankgiften niet door het wetsvoorstel lijken te worden gevat, zodat deze – als het wetsvoorstel in de huidige vorm gestemd zou worden – in de toekomst nog steeds zonder registratie en dus zonder betaling van schenkbelasting mogelijk zouden blijven.
Indien dit wetsvoorstel zou goedgekeurd worden (in de voorliggende vorm), zou dit dus betekenen dat op vrij korte termijn een einde zou komen aan een praktijk die jarenlang gangbaar is geweest in de successieplanning. Nochtans dient wel opgemerkt te worden dat de populariteit van de Nederlandse notaris in de praktijk de laatste jaren reeds gedeeltelijk is afgenomen doordat Vlabel vrij duidelijk zijn pijlen op deze techniek heeft gericht. Zo viel men onder meer in 2016 de niet-geregistreerde schenking met voorbehoud van vruchtgebruik aan, hetgeen nadien evenwel werd teruggedraaid door de Raad van State.
Het valt nu af te wachten of wat er nu voorligt effectief wet zal worden en zo ja, vanaf wanneer dit dan zal ingaan. In alle geval is het duidelijk dat diegenen die sowieso reeds van plan zijn om te schenken voor Nederlandse notaris, beter het zekere voor het onzekere kiezen en zo snel mogelijk nog de grens oversteken. We houden u verder op de hoogte.
Hanno Decoutere (decoutere@deknudtnelis.be)
Sven Nelis (nelis@deknudtnelis.be)
